De theologie van de ikoon

Elke morgen krijgen Catharina en ik eerst les in alles wat met ikonen te maken heeft. Gisteren geschiedenis, vandaag de theologische betekenis van de ikoon. Het bezig zijn met het maken van een ikoon is een hoogst spirituele gebeurtenis. Om te beginnen spreekt de schilder het gebed van de iconograaf uit.
Het maken van een ikoon is een deelname aan het grote mysterie van God en de mens, legt Anne-Marie uit. Het is de kunst om een evenwicht te creëren tussen de drie spelers die de ikoon maken: de schilder, de verf en het penceel. De schilder verplicht zich om gehoorzaam te zijn aan hoe de ikoon wil worden. Laag over laag wordt aangelegd. Steeds meer verschijnt het gelaat van de profeet, van Christus op het paneel. Hoe meer lagen, hoe dieper ik er als schilder in raak. Ook Catharina naast me, merk ik. Ze trilt van de spanning. Dat weet ik nog van in februari, toen ik pas begon.
Schilder op je ademhaling, zegt Anne-Marie. We ademen in, en uit. Bij de uitademing doe je de streek, de lijn, bij de inademing pauzeer je even. Dat werkt. Mijn hand wordt zekerder. Wat is dat mooi. Het mengen van de verf: je mengt het pigment met iets anders, eigeel. Je mengt je met de ander. Je maakt contact met wat buiten je is.De profeet komt op het paneel, net zoals God komt, vertelt Anne-Marie. HIJ komt, niet wij moeten komen. Doe maar niets. Stel je dienstbaar op en hij zal komen. Open je geest, laat alles los en God komt.
Waarom leven we eigenlijk, vraagt Catharina. Heel ons leven is ervoor om onze weg naar God terug te vinden, is de theorie van Anne-Marie. Dat komt me bekend voor: herinneren wie je bent, zegt de Cursus in Wonderen; een shakti (wijze vrouw) worden, zegt Caroline Ward in haar boek The Four Faces of Woman.'

"The Four Faces of Woman" is een boek van van Caroline Ward. Elk van de vier gezichten van de vrouw wordt hierin besproken als een reis naar binnen, van het Eeuwige Gezicht, het Traditionele Gezicht en het Moderne Gezicht naar het Gezicht van de Shakti. Deze kennis van en begrip over jezelf geven ruimte aan persoonlijke groei. Aan de hand van de vier gezichten herken je wat je achter je kunt laten en waar je je op kunt gaan richten: jouw innerlijke kracht en schoonheid.

Volgens Anne-Marie heeft ieder mens de basale angst in zich dat God niet God is. Dus gaan we zelf maar aan de gang. We willen controle houden. Probeer maar uit of God er is of niet, zegt Anne-Marie. Jijzelf maakt de keuze. God steekt zijn hand uit. Angst of geen angst, ik ben het ravijn overgestoken, zegt ze. Een engel zei: je hebt maar zo’n smal plankje nodig om over het ravijn heen te komen, en aan de andere kant staat God. Ik heb ja gezegd, ik heb Zijn hand gepakt, zegt ze. Ze gaat elke ochtend om 8 uur naar het ochtendgebed in de crypte van La Cordelle bij de Franciscanen, en zegt dan: Hallo God, hier ben ik weer. Zeg me maar wat ik vandaag te doen heb. En bij alles wat ze doet: ik schilder voor u. Ik rijd auto voor u. Ik praat met mensen voor u. Ik geef les voor u.
En ’s avonds: nu ga ik slapen voor u. Tot morgen dan God.