Vous-êtes une artiste?

Het overkomt me in bijna elk gesprek dat mensen deze vraag stellen: bent u een kunstenaar? En dan roep ik volmondig: “Oui, je suis! Je joue de l’orgue dans La Vigne chez Rotterdam, une église protestante et je suis écrivain.” De Afrikaanse zuster die cora (een Afrikaans snaarinstrument) speelt, vroeg of ik al gepubliceerd had. “ Oui” zei ik, “sur l’internet!”. De Franciscaan riep mij uit – toen ik vertelde dat ik incidenteel een koor dirigeer – tot “chef de choeur”, en Anne Marie, de Belgische die ikonen schildert, noemde mij confrère want zij slaat ook wel eens de maat voor een koor en ik speel Bach, net als haar man. Het bevalt me wel: éérst is een mens kunstenaar en daarnaast oefent hij een regulier beroep uit.

La Cordelle

Op woensdagmiddag heb ik vanuit Maison St. Bernard een wandeling ondernomen naar La Cordelle, de kleine kapel aan de voet van de heuvel aan de noordzijde van Vézelay, richting Asquins. In deze kapel die herinnert aan het uitroepen van de 2e kruistocht door Bernard van Clairvaux op 31 maart 1146, heb ik een uurtje doorgebracht. Een schitterende akoestiek deed me een aantal liederen uit Taizé zingen, je hoefde er bijna geen klank voor te maken om toch een mooi gezang te horen. Op een gegeven moment hoorde ik stemmen. Het bleek een Franciscaanse monnik te zijn uit het tweede klooster van Vézelay. Ook met deze broeder raakte ik in gesprek. Het was nu te koud om hier diensten te houden, vanaf Pasen zouden ze dat weer in La Cordelle gaan doen. Buiten de kapel staat een groot houten kruis op de plek waar Bernard van Clairvaux de gelovigen volgens overlevering heeft toegesproken en opgezweept om het Heilige Land van de heidenen te bevrijden tijdens de Tweede Kruistocht.

Twee dagen in Maison Saint Bernard

Dinsdag 2 tot donderdag 4 februari was ik te gast bij de zusters en broeders van de Fraternité Monastique de Jérusalem. De eerste nacht was ik de enige hôte (gast), ik had het hele huis voor mij alleen. Mijn maaltijden werden verzorgd, ik hoefde het slechts uit de oven te halen, het stokbrood zelf te snijden, en of het verlangd werd weet ik niet, maar ik deed ook la vaiselle (de afwas). Mijn kamer deed mij denken aan mijn studentenkamer 35 jaar geleden in Den Haag, sober en alles wat een mens nodig heeft. De tweede dag was er een heer, die ik ’s middags al tegen was gekomen, en die ik ’s avonds niet meer herkende. Daardoor dacht ik dat er twee gasten waren naast mij, de monsieur die ik ’s middags had ontmoet, en de heer van ’s avonds. Dat bleek een misverstand. We hebben samen gezellig gegeten in de grote eetkamer. Gezellig, ja, we aten in stilte, onder een muziekje van Chopin, terwijl de heer mij regelmatig galant voorzag van de schalen waarvan ik kon nemen. Precies toen de laatste knallende akkoorden – zoals Chopin soms kan eindigen: triomfantelijk V-I voor de kenners – klonken, beëindigden wij de maaltijd. Het was heel grappig. Tijdens de afwas bleek dat deze heer een zakenman was die voor Michelin op reis was en omdat de hotels bijna allemaal gesloten waren, was hij in het gastenverblijf van het klooster terecht gekomen. Zo maak je nog eens wat mee.
Toen ik me bij de zustertjes weer afmeldde en met mijn tas de trappen afdaalde, voelde ik me net Maria uit de Sound of Music, die dan op een gegeven moment ook met al haar spullen het klooster verlaat. Tien minuten later, na een schitterend stukje rijden met de ochtendmist over de velden, moest ik even acclamatiseren in mijn eigen huis, waar inmiddels de zon naar binnen scheen.

In de Hôtellerie

Vanmorgen ben ik gearriveerd in het gastenverblijf van de Fraternitės Monastiques de Jėrusalem, Maison St. Bernard. Ik ben de enige gast. Het is een speciale gewaarwording om als enige in zo’n mooi huis, in zo’n mooi dorp, aan de voet van zo’n mystieke kerk, in de buurt van Magdalena, op zo’n spirtuele berg, in zo’n historisch landschap de stilte en de ruimte te beleven. Ik werd ontvangen door twee lieve jonge zusters. Mijn maaltijden worden verzorgd, ik eet in stilte of met muziek, en de benedenverdieping en eerste etage van het gebouw zijn heerlijk warm: ik heb maar 3 lagen kleding aan in plaats van 6!
(sprintje)

Twee vriendjes

In dit huis heb ik twee dikke vriendjes: het vuur en een héle dikke grote zwarte spin.
Het vuur verzorg ik elke dag met liefde met een groot eigen belang: me comfortabel en warm voelen.
Het vuur is wispelturig. Het hangt van heel veel zaken af of het wel wil branden en genoeg warmte geeft. De buitentemperatuur, de stapeling van papier, houtjes en stammen, de hoeveelheid ruimte ertussen, de plekken waar je het aansteekt, hoeveel as er inmiddels op de bodem ligt, de droogte van het hout, het moment dat je het deurtje sluit. En als aan alle voorwaarden op dàt moment is voldaan, dan brandt de kachel en geeft zijn warmte de hele dag door! Zo niet, dan blijft het tobben met een nukkig kind en trek ik nog maar een kledinglaag aan.
Mijn andere vriendje is de spin, de hele grote dikke, die ’s nacht op het hoekje van de badkamerdeur zit tussen de leidingen. Overdag is hij aan de wandel, maar ’s nachts zit hij daar. ’t Is vreemd, want in die koude kelderschuur is het altijd donker, dus weinig of geen verschil merkbaar van dag en nacht. En toch volgt de spin zijn ritme, en doet wat hij doen moet: zijn biologische klok volgend.
(sprintje)

Wat is Saint Père?

Quoi
est Saint Père
sans le bruit
du fleuve toujours coulant?
Mort

Morte
la nature
sans l’eau que
tombe et un jour
sera mer

Mer
loin d’ici
j’en désire, pourtant
il y a un raison de
séjourner ici
(ketting van 3 elfjes)

De Cure

De Cure stroomt snel
door het landschap van Saint Père
Lieflijke heuvels omringen la fleuve
De Cure stroomt heel snel
Ze kàn niet anders, wordt gedreven
Ze komt en gaat voorbij en is
De Cure stroomt heel snel
door het landschap van mijn ziel.
(rondeel)

De maan schijnt door mijn raam en lacht

De maan schijnt door mijn raam en lacht
Sneeuw twinkelt op de ruit
Hoera, er is weer helderheid
De maan schijnt door mijn raam en lacht
’t Is tijd, de maand is rond, nu openheid van zaken
voor wie het zien wil, wel dan waken
Sneeuw twinkelt op de ruit
De maand schijnt door mijn raam vannacht
(rondeel)